Voorbeeldpagina's werkboek 2 vwo van Management & Organisatie in Balans, 7e editie.

First page 1 Next page Last page

VWO WERKBOEK 2

Management

& Organisatie

in Balans

Sarina van Vlimmeren Wim de Reuver Tom van Vlimmeren

Vormgeving en lay-out Boekverzorging:

Zefier Tekstverwerking, Breda

Ontwerp omslag: Marc Heijmans, Breda Ontwerp binnenwerk: Marc Heijmans, Breda Omslagbeeld: Thinkstockphotos

Contactgegevens uitgever Uitgeverij Van Vlimmeren B.V.

Sint Josephsstraat 13 4702 CT Roosendaal Tel: 0165 – 54 88 24 Fax: 0165 – 54 88 23

info@uitgeverijvanvlimmeren.nl www.uitgeverijvanvlimmeren.nl

Methodesite 7e druk www.managementenorganisatieinbalans.nl

NUR 162 ISBN 978 94 9165 315 5 Zevende druk, eerste oplage

Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomati- seerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke uitdrukkelijke toestemming van de uitgever. Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel 16B Auteurswet 1912 j° het Besluit van 20 juni 1974, St.b. 351, zoals gewijzigd bij het Besluit van 23 augustus 1985, St.b. 471 en artikel 17 Auteurswet 1912, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoedingen te voldoen aan de Stichting Re- prorecht (Postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp, www.reprorecht.nl). Voor het overnemen van (een) gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16 Auteurswet 1912) dient men zich tot de uitgever en tot Stichting PRO (Stichting Publicatie- en Repro- ductierechten Organisatie, postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp, www.stichting-pro.nl) te wenden.

Veel meer informatie over het gebruik van muziek, film en het maken van kopieën in het onderwijs vindt u op www.auteursrechtenonderwijs.nl.

All rights reserved. No part of this publication may be reproduced, stored in a retrieval or database system, or transmitted, in any form or by any means, electronic, mechanical, photocopying, recording, or otherwise, without the prior written permission of the publisher.

Voorwoord

Dit werkboek sluit aan bij Management & Organisatie in Balans vwo theorieboek 2.

Elk hoofdstuk in het werkboek bestaat uit opgaven en een proefwerktraining. De opgaven volgen de volgorde van het boek. Achter het opgavenummer staat het paragraafnummer vermeld. Het hoofdstuk Examentraining bevat een compleet examen. Er zijn drie soorten opgaven: • opgaven met alleen een nummer: deze hebben uitsluitend betrekking op de in de bijbeho- rende paragraaf behandelde stof; • opgaven met een nummer en achter het nummer een *: deze opgaven hebben zowel betrek- king op de stof in de bijbehorende paragraaf als op de stof in de paragrafen van hetzelfde hoofdstuk daarvoor; • opgaven met een nummer en achter het nummer twee **: deze opgaven hebben zowel be- trekking op de stof in het bijbehorende hoofdstuk als op de stof in eerdere hoofdstukken.

Regelmatig kom je een zin tegen waarin je een begrip moet omcirkelen of doorhalen. Deze staan vet gedrukt.

De antwoorden bij de opgaven vind je in Management & Organisatie in Balans vwo antwoorden- boek 2.

Ieder hoofdstuk eindigt met een proefwerktraining. Die kun je gebruiken om te controleren of je de stof van dat hoofdstuk beheerst. Je docent beschikt over de antwoorden van deze proefwerk- training.

Najaar 2013 Sarina van Vlimmeren

Wim de Reuver Tom van Vlimmeren

Management & Organisatie In Balans

Inhoudsopgave

Algemeen

Domein E Financieel beleid

Domein F Informatievoorziening en ICT

145

Kosten in de industriële onderneming

Brutowinstopslagmethode en break-evenanalyse in spreadsheets

Opgaven

145

Opgaven

145 152

Proefwerktraining

Resultaten in de industriële onderneming

Opgaven

14 22

Nettowinstopslagmethode in spreadsheets

153

Opgaven

153 156

Proefwerktraining

Voorcalculatie bij ondernemingen met homogene productie

Informatievoorziening en controle

158

Opgaven

25 40

Opgaven

158 165

Proefwerktraining

Nacalculatie bij ondernemingen met homogene productie

Informatieanalyse: ondernemingsplan en maatschappelijk verantwoord ondernemen

168

Opgaven

44 52

Opgaven

168 178

Proefwerktraining

Ondernemingen met heterogene productie

Toepassingen van spreadsheets bij homogene massaproductie

Opgaven

56 79

182

Opgaven

182 185

Proefwerktraining

Accrual-accounting en matchingprincipe

Opgaven

84 91

Toepassingen van spreadsheets bij heterogene productie

Proefwerktraining

187

Opgaven

187 191

Proefwerktraining

Interne verslaggeving

Opgaven

Proefwerktraining

121

Niet-commerciële organisaties

125

Opgaven

125 140

Proefwerktraining

Uitgeverij Van Vlimmeren BV

Inhoudsopgave

Domein G Externe verslaggeving

193

Inleiding externe verslaggeving

193

Examentraining

321

Opgaven

193 201

Proefwerktraining

Regels voor de activa

204

Opgaven

204 212

Proefwerktraining

Regels voor de passiva

215

Opgaven

215 232

Proefwerktraining

Regels voor de winst-en-verliesrekening

237

Opgaven

237 249

Proefwerktraining

Liquiditeitskengetallen, cashflow en solvabiliteits- kengetallen

252

Opgaven

252 266

Proefwerktraining

Rendementskengetallen

269

Opgaven

269 296

Proefwerktraining

Investeringsselectie

300

Opgaven

300 319

Proefwerktraining

Management & Organisatie In Balans

Artikelgroep

Hockeysticks Sportkleding Keepersets

Sport-

Kwartaal Domein E Financieel beleid

schoenen

Gemiddelde inkoopprijs per artikel

40 €

32 €

36 €

700

€

Brutowinst in procenten van de verkoopprijs Verwachte jaaromzet seizoen 2014-2015

50%

60%

45%

30%

240.000 €

180.000 €

72.000 €

90.000

€

De geschatte verdeling omzet binnen het seizoen 2014-2015 (3e en 4e kwartaal 2014 + 1e en 2e kwartaal 2015):

Hockeysticks Sportkleding Keepersets

Sport-

schoenen 2014 2015 2014 2015 2014 2015 2014 2015 3e 4e 1e 2e 3e 4e 1e 2e 3e 4e 1e 2e 3e 4e 1e 2e 8 1 2 1 6 2 3 1 9 1 1 1 7 1 1 3

Omzetverhoudingen

b De totale inkoopwaarde van de omzet van sportkleding in het 3e en 4e kwartaal van 2014 is ..................................

.........................................................................................................................................................................................................................................................................................

c In het algemeen is de totale inkoopwaarde van de omzet van een product niet gelijk aan het bedrag van

de totale inkopen van dat product omdat ..........................................................................................................................................................................

Opgave 32.12** (§ 32.4) Bloemist Niceday vof levert bloemen en bloemstukken aan particulieren en bedrijven. Naast rechtstreekse ver- kopen in de winkel, gaat zij vanaf november 2014 abonnementen verkopen via internet. Bij de abonnementen hanteert Niceday vof 2 concepten: • Het abonnement voor particulieren. Daarbij bezorgt Niceday vof één keer per maand een bloemstuk. De klant kan kiezen uit een driemaands- of een zesmaandsabonnement. Zowel het driemaands- ( € 90,75) als het zesmaandsabonnement ( € 181,50) wordt bij afsluiten door de klant vooruitbetaald. De bedragen zijn inclusief btw. • Het abonnement voor bedrijven. Daarbij bezorgt Niceday vof elke week een bloemstuk voor bijvoorbeeld de receptiebalie of de vergadertafel van het betreffende bedrijf. Voor een jaarabonnement (gedurende 50 weken elke week een bloemstuk) betaalt een bedrijf bij het afsluiten van het abonnement € 968 inclusief btw, vooruit. Door de samenstelling vallen alle bloemstukken onder het 21% btw tarief. De aan de klant in rekening gebrachte btw moet Niceday vof aan het einde van elk kwartaal afdragen aan de Belastingdienst. Op 1 november 2014 heeft Niceday vof de volgende abonnementen verkocht: • Abonnementen particulieren: 31 driemaands- en 11 zesmaandsabonnementen. In november en december 2014 is bij elke abonnee een bloemstuk bezorgd; • Abonnementen bedrijven: 26 abonnementen. Hiervoor zijn in november en december 2014 totaal 130 bloemstukken bij abonnees bezorgd. Gevraagd a Bereken het btw-bedrag dat Niceday over de verkoop van abonnementen op 1 november 2014 aan de Be- lastingdienst moet betalen.

Uitgeverij Van Vlimmeren BV

Niceday vof stelt voor elk kwartaal een balans en winst-en-verliesrekening op. Op de balans komt de post Voor- uitontvangen abonnementen voor. b Bereken welk totaalbedrag (exclusief btw) Niceday vof, als gevolg van de verkopen van abonnementen op 1 november 2014, op de balanspost Vooruitontvangen abonnementen per 31 december 2014 opneemt.

Hoofdstuk 32 Accrual-accounting en matchingprincipe

Eind december 2014 stelt Niceday vof een resultatenbegroting voor het eerste kwartaal (13 weken) 2015 op. c Bereken de opbrengsten uit de verkoop van abonnementen van november 2014, zoals deze voorkomen op de resultatenbegroting voor het eerste kwartaal 2015.

Niceday vof heeft op 1 maart 2014 een koelcel aangeschaft om bloemen langer vers te houden. De aanschafprijs van de koelcel was € 50.000 en de installatiekosten van de koelcel bedroegen € 4.450 (beide bedragen inclusief 21% btw). Niceday vof schrijft deze koelcel in 6 jaar volledig af met gelijkblijvende bedragen per maand. Nice- day vof had via de veiling iedere dag verse bloemen kunnen inkopen. d Noem een bedrijfseconomische reden waarom Niceday vof bereid is extra kosten te maken voor een koel- cel, hoewel zij via de veiling iedere dag verse bloemen kan inkopen.

e Bereken de balanswaarde van deze koelcel van Niceday vof per 31 december 2014.

Aanwijzingen

• Herhaal eventueel de begrippenlijst uit je theorieboek of lees de samenvatting. • De samenvatting kun je downloaden van www.managementenorganisatieinbalans.nl. • Maak daarna de proefwerktraining.

Proefwerktraining Woningbouwvereniging Eigen Plek exploiteert een groot aantal woningen in Haarlem en omstreken. Van 400 woningen wordt de huur ad € 650 per maand per kwartaal vooruitontvangen op 1 februari, 1 mei, 1 augustus en 1 november. Van 125 woningen wordt de huur van € 720 per maand per kwartaal achteraf ont- vangen op 1 maart, 1 juni, 1 september en 1 december van elk jaar. Op de woningen rusten twee hypothecaire leningen: 1 een 8%-lening ter grootte van € 36.000.000; interestbetaling achteraf op 1 augustus; 2 een 7%-lening ter grootte van € 18.000.000 met vooruitbetaling van interest per 1 april.

Op deze leningen wordt nog niet afgelost.

Management & Organisatie in Balans

k Hoe komt de afdeling Administratie aan of van wie krijgt de afdeling Administratie informatie over de voorcalculatie?

Domein F Informatievoorziening en ICT

Opgave 37.4 (§ 37.3) a Drie voordelen van het gebruik van ict zijn ......................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................

b Drie nadelen van het gebruik van ict zijn ............................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................

c Waarom kiest een organisatie die begint met automatiseren vaak als eerste voor automatisering van de boekhouding?

d Wordt de kans op fouten groter of kleiner als een caissière gebruikmaakt van scanapparatuur? Motiveer je antwoord.

e Twee toepassingen van een spreadsheetprogramma zijn ...............................................................................................................................

Opgave 37.5 (§ 37.3) De afgelopen twee jaar is Stored BV hard gegroeid. Stored BV heeft verschillende webwinkels om opbergmid- delen en kasten te verkopen. Vanwege de steeds grote hoeveelheid data zoekt de onderneming naar een sys- teem om alles te integreren.

a Met een ................................................................................... systeem kan Stored BV haar probleem oplossen.

b ERP staat voor ................................................................................................................................................................................................................................................

c Twee voordelen van ERP-systemen zijn ..............................................................................................................................................................................

d Twee nadelen van ERP-systemen zijn ....................................................................................................................................................................................

Uitgeverij Van Vlimmeren BV

160

Opgave 37.6 (§ 37.4) Gevraagd a Door de controletechnische functiescheiding is de informatieverschaffing ..................................................................................

Hoofdstuk 37 Informatievoorziening en controle

b Binnen de controletechnische functiescheiding kennen we de volgende functies: ...............................................................

c Zet achter iedere taak tot welke functie deze behoort:

Inkoopcontracten afsluiten

.....................................................................................

Na goedkeuring een betaling doen

.....................................................................................

Het in opdracht uitpakken van ontvangen producten .....................................................................................

Koen Loos moet boodschappen doen voor de kantine van IQ165 BV. Omdat hij geld tekort kwam heeft hij in de groothandel een deel moeten pinnen. Het precieze bedrag weet hij niet meer maar zijn leidinggevende wil dit bij Koen’s terugkomst onmiddellijk weten. Koen heeft de volgende gegevens tot zijn beschikking: Hij kreeg van zijn leidinggevende € 275 mee. Op de bon van de groothandel staat dat hij € 347,50 heeft uitgegeven en hij heeft nog € 25 in zijn portemonnee.

d Koen heeft een bedrag van € ................................................................................. gepind omdat ..............................................................................

Opgave 37.7 (§ 37.4) Meer fraude tijdens de vakantieperiode

Bedrijfsrechercheurs waarschuwen voor fraude tijdens vakantieperiode. Hoffmann Bedrijfsrecherche waar- schuwt voor de risico’s van fraude gedurende de vakantieperiode. Managers maken vaak onvoldoende bevei- ligingsafspraken met de plaatsvervangers en met de toeleveranciers. De laatste vakantiemaand ziet Hoffmann een toename van fraude-incidenten bij opdrachtgevers. De meeste managers nemen voor hun vakantie goed de tijd om samen met de plaatsvervangers de lopende zaken over te dragen. Vaak ligt de aandacht op het operationeel draaiend houdend van processen, of de be- reikbaarheid van het kantoor van de backoffice. Juist deze onderbezetting brengt risico’s met zich mee. Want wordt ook de tijd genomen om de eventueel ingehuurde parttime krachten voldoende op de hoogte te brengen van de beveiligingsmaatregelen? Uit de preventieve onderzoeken die Hoffmann uitvoert, blijkt dat de code van het alarmsysteem in veel gevallen te breed bekend is. In de vakantieperiode deelt een groot deel van de orga- nisaties de alarmcode ook met de tijdelijke inhuurkracht. Daarbij wordt dan ook eens vergeten om de code te wijzigen na de vakantieperiode. Of nog erger: autorisatiecodes om bijvoorbeeld (salaris)betalingen te doen, worden uitgewisseld. Controle daarop is zeker gewenst, aldus Hoffmann. Vooral tijdelijke huurkrachten blijken volgens Hoffmann gevoelig voor opportunistische diefstal. ‘In de Hoff- mann statistiek van 2013 zagen we al een toename van diefstal van goederen door externen. Deze trend zien we ook weer terug in de onderzoeken van de laatste maand. Opvallend daarbij is dat veel daders vaak gewoon weer terugkeren bij andere opdrachtgevers, waar ze weer hun slag kunnen slaan. Screening van (tijdelijke) medewerkers is cruciaal, want interne criminaliteit veroorzaakt niet alleen financiële verliezen maar ook ernstige

imagoschade,’, zo stelt Hoffmann. ( Accountancynieuws, bewerkt )

Management & Organisatie in Balans

161

d Bereken de wettelijke reserve per 31 december 2015 vóór herwaardering.

Domein G Externe verslaggeving

e Stel de balans per 31 december 2015 samen na herwaardering.

Balans per 31 december 2015 na herwaardering

Machine

Aandelenkapitaal

.....................................

Overige activa

.....................................

...............................................................................................

.....................................

.................................................................................................

.....................................

...............................................................................................

.....................................

Vreemd vermogen

.....................................

f Stel de winst-en-verliesrekening samen per 31 december 2015 na herwaardering. Bereken eerst de post Correctie wegens waardedaling.

Winst-en-verliesrekening over 2015 na herwaardering

Omzet

.................................................................................................

.....................................

Afschrijvingskosten

.....................................

...............................................................................................

.....................................

.................................................................................................

.....................................

.................................................................................................

.....................................

Opgave 43.6 (§ 43.1) a Een agioreserve ontstaat bij ............................................................................................................................................................................................................

b Het doel van een dividendreserve is .......................................................................................................................................................................................

c Een wettelijke reserve is ......................................................................................................................................................................................................................

Uitgeverij Van Vlimmeren BV

220

d Een onderneming vormt een statutaire reserve omdat ......................................................................................................................................

Hoofdstuk 43 Regels voor de passiva

Opgave 43.7 (§ 43.2) Themapark Wieringen controleert één keer in de 2,5 jaar alle attracties uitvoerig. Wanneer het nodig is, wordt groot onderhoud uitgevoerd. De laatste controle vond plaats op 1 juli 2012. De voorziening groot onderhoud staat op de balans van 1 juli 2012 van Themapark Wieringen voor een bedrag van € 18.000. Per kwartaal voegt de onderneming een bedrag toe aan de voorziening. Elk jaar brengt het themapark € 60.000 voor kosten groot onderhoud ten laste van de winst.

Gevraagd a Ieder kwartaal voegt Themapark Wieringen .................................................................................................. toe aan de voorziening.

b De voorziening staat op de balans per 1 januari 2015 voor ............................................................................................................................

In het voorjaar van 2015 betaalt het themapark aan reparatiekosten € 45.000. c Welke balansposten veranderen hierdoor?

Ondernemingen moeten jaarlijks controleren of de voorzienig de juiste hoogte heeft en eventueel corrigeren. Themapark Wieringen heeft een voorziening milieuschade gevormd in verband met het saneren van vervuilde grond. Op de balans per 31 december 2015 is de voorziening milieuschade opgenomen voor € 360.000. Van- wege aangescherpte maatregelen in 2015 moet de grootte van de voorziening milieuschade € 390.000 zijn. d Bereken het bedrag dat Themapark Wieringen in de winst-en-verliesrekening over 2015 moet verwerken voor een toevoeging aan de voorziening milieuschade. Over 2015 heeft verder geen toevoeging plaatsge- vonden.

Opgave 43.8 (§ 43.2) Mika NV heeft 1.300 werknemers in dienst. De onderneming houdt de pensioenen in een stichting in eigen be- heer. Elke maand houdt Mika NV 7% pensioenpremie van het brutoloon van de werknemers in. Het gemiddelde brutoloon per werknemer per jaar is € 21.240.

Gevraagd a Waarvoor dient een pensioenvoorziening?

Management & Organisatie in Balans

221

Page 2 Page 3 Page 4 Page 5 Page 6 Page 7 Page 8 Page 9 Page 10 Page 11 Page 12 Page 13

Made with FlippingBook